Kitabın hikayesi

“Sözlükniñ mündericesine yaşağanım muitte kullanılğan kelimeler, Romanya’da Memet Niyazi ve Emel Mecmuası ve Müstecib Ülküsal’nıñ etrafında ortalıqqa çıqqan (Tahsin İbrahim, Necip H. Fazıl, Mehmet Vani Yurtsever, İsmail Ziyaeddin) yazarlarnıñ eserlerinden, Emel’de basılıp Dobrucalılarnıñn tanış olabildikleri Qırımlı müelliflernin (Çelebi Cihan, Amdi Giraybay, Memet Nüzet, A. Latifzade) “dobrucalılaştırılğan” yazılarından, 1950 – 1959 yıllarına tatar mektepleri içün azırlanğan ders kitaplarından, Naci Cafer ağamıznıñ “Boztorğay” (1980) ve folklor üzerine maqalelerinden, 1980’den sonra meydanğa çıqqan yazarlarnıñ (Mehmet Ali Ekrem, Ekrem Menlibay, Enver Mamut, Nevzat Yusuf Sarıgöl, Acemin Bavbek, Yaşar Memedemin, Kerim Altay) eserlerinden taranğan kelimeler ve örnek cümleler kirdi.

Kelimelerin etimolojisini ortaya qoymağa, tatarcanıñ diger türk lehçeleriyle yaqınlığı ve türk dünyasınıñ birligi belirtilmege çalışıldı.

Açıqlamalar Dobruca tatarlarınıñ kültür tilleri olğan Türkiye türkçesi ve Romence ile yapıldı.

Sözlük çalışmalarım pek zametli boldı. Üylenip, oturgan uynıñ bir odasın çalışma odası ettim. 30.000 den fazla kelime fişlerimni kutularga tizdim. 1982 senesi üyimizge kelgen bir müsafirniñ 4-5 yaşında balası qaç qutu fişlerimni parça parça cırtıp “qar cava!” dep altıncı qattaki penceremizden tışarğa atıp eğlengen. 1999 İstanbul depreminde keşeniñ bir malinde, raflar avdarılıp fiş qutularım tögülip qarıştı. Ballarğa bir bìlgisayar aldıq, olar mektepte ekende men de fişlerimni bilgisayarğa keçire edim. Ballar aqıl berip turdı, başta qullanmasın üyren sonra yazarsın, dediler. Bilgisayarnı daktilo (yazı maşinası) kibi qullanmağa devam ettim. Eki kere bir kaç ay boyunca yazğan fişlerimnin tekstlerini bir yanlış tuş man silip yoq ettim.

Tatarca Sözlük ve Naci Cafer efendinin türlü makalelerinin kitabı “Kültürümüzün meseleleri”ni 2008 senesi azırlap pitirecekte ise Bilgisayarım çalındı. Ullarım menim bilgisayar qullanmakta acemiligimni körip zaman zaman Sözlükten kopya şığarıp alğanlar. Onların yardımı man dört senege yakın bir zamanda Sözlükni bir daa, cañıdan azırladım. Sonra da, 2012 senesinin başında Naci Cafer – “Kültürümüzün Meseleleri” kitabını bir daa azırladım. Bo kitapnıñ basılmasına eski dernek başkanlarından Şefkati Abdurayim aqkam bek yardımcı boldı, Sayın Universite profesörü Ali Eden bey de sponsörlüğün yaptı. Yazıq ke kitapnı Naci efendiniñ özi körealmadı.

Sözlükniñ basılmasına bo eki sayğılı efendiler yardımcı bolacak ediler. Köstence Tatar Dernegimizniñ başkanları Ahmet Varol bey ve Esergep bey ve yardımcıları, yüz yıldan beri ihtiyacı körülgen bonday bir kitapnı Dernekke vazife bolgan bir iş dep kördiler, Dernek programına aldılar. Şimdi gerçekleştirdiler. 13 Aralıq 2012’de kitapnıñ tanıtımın yaptılar. Özlerine sonsız minnettarman.

Hepimizge bu Sözlük hayırlı bolsın. Zamanman eksikleri de körülir, añlaşılır. Onlarnı tüzeltmege ve tamamlamağa oğraşacaq qardaşlarımızğa qolaylıqlar tileymen. Halqımız sav bolsın, bar bolmağa devam etsin. “